Mieszkańcy płacą w czynszu co miesiąc składkę na kredyt. I próbują ustalić czy został już przez TBS spłacony? Czy nadal powinni ponosić powiększone opłaty czynszowe? Zarząd TBS wysyła wciąż odmienne odpowiedzi a byli pracownicy twierdzą, że kredyt powinien już się skończyć 2 lata temu.
Trzy bloki mieszkalne przy ulicy Gen T. Pełczyńskiego 30A, B i C w Warszawie zostały wybudowane z początkiem 2000 roku. Przez 22 lata mieszkańcy tych budynków uiszczali co miesiąc dodatkową do normalnych składników czynszu (eksploatacja i remonty) opłatę na kredyt. TBS pobierając podwyższony o ten składnik czynsz – przeznacza tę nadwyżkę na spłatę kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. W ten sposób pieniędzmi mieszkańców spłaca się cała inwestycja.
Zapamiętajmy to: spółka TBS widnieje w umowie z Bankiem – ale to nie spółka wykłada swoje środki na spłatę kredytu - tylko pobiera te środki od mieszkańców.
Z założenia systemu budownictwa społecznego i przepisów – po tym, jak spółka spłaci kredyt na daną inwestycję mieszkaniową – najemcy będą mogli płacić czynsze w zwyczajnej już wielkości. Czynsze opadną do wartości koniecznych do utrzymania bloków, czyli do tego, co płaci każdy spółdzielca czy właściciel mieszkania. Tak więc moment spłacenia kredytu jest bardzo ważki dla mieszkańców każdego TBSu w Polsce.
Mieszkańcy TBS Północ z trzech bloków przy ul. Pełczyńskiego płacą obecnie 7,37 zł/m2 dodatkowej opłaty w czynszu przeznaczonej na spłatę kredytu. W „informacji o wysokości opłat”, którą otrzymują mieszkańcy nazwano to: „czynsz – składnik spłata kredytu”. Przy 50-metrowym mieszkaniu daje to co miesiąc kwotę 368,50 zł a w skali roku od jednego mieszkania/rodziny kwotę 4422 zł.
Ponieważ blok stoi już 22gi rok mieszkańcy wysyłają pisma do zarządu z pytaniem o termin zakończenia spłat kredytu. I otrzymują różne informacje.
1-SZA WERSJA RZECZYWISTOŚCI
11 stycznia 2022r. prezes zarządu TBS Warszawa Północ Sp. z o.o. Piotr Jaworski i członek zarządu Marcin Podsędek odpowiadają na pytanie mieszkańca X, że przewidywany termin spłaty kredytu to LUTY 2028 rok.
2-GA WERSJA RZECZYWISTOŚCI
13 października 2022r. znów prezes Piotr Jaworski i tym razem inny członek zarządu Eliza Prudzicz odpowiadają na pytanie mieszkańca Y, że przewidywany termin spłaty kredytu to CZERWIEC 2027 rok.
3-CIA WERSJA RZECZYWISTOŚCI
Tymczasem byli pracownicy TBS Warszawa Północ w nieformalnych rozmowach z mieszkańcami mówią, że kredyt powinien być już spłacony bo był zadeklarowany na 20-letni okres spłat. Jeśli to wiarygodna informacja to oznaczałoby, że TBS pobiera nienależne opłaty od mieszkańców (przypomnijmy ok. 4422 zł rocznie za mieszkanie 50m2). Niestety mieszkańcy nie znają ani rodzaju kredytu i jego szczegółowych zasad ani historii spłat przez spółkę. Nie są więc w stanie ustalić samodzielnie czy kredyt z racji swojej konstrukcji mógł ulec wydłużeniu z powodu np. inflacji ani czy był rzetelnie spłacany przez spółkę, zgodnie z wnoszonymi wpłatami mieszkańców.
Znamy z różnych miast Polski bardzo patologiczne sytuacje, gdy postępowanie zarządów spółek w sprawie kredytu wepchnęło mieszkańców w sytuację, w której po kilkunastu czy dwudziestu latach płacenia kredytu mają przed sobą perspektywę kolejnych kilkudziesięciu(!) lat dalszego spłacania.
Nie dziwi więc zupełnie, że mieszkańcy postawili napisać kolejne zapytanie do spółki TBS Warszawa Północ.
I tu nastąpił kolejny zwrot w postawie TBS.
4-TA WERSJA RZECZYWISTOŚCI
Odpowiedź TBSu jest szokująca: „Kredyt został zaciągnięty przez TBS”, „nie był przypisany do poszczególnych lokali mieszkalnych”, „nie jest pan stroną zawartej umowy kredytu” i – najbardziej kuriozalne stwierdzenie z odpowiedzi:
„nie spłaca pan rat kredytowych”.
Przynajmniej przyznano, że piszący wniosek jest najemcą i opłaca czynsz najmu. Ale tylko po to by za chwilę dodać:
„Spłata kredytu była i jest jedynie elementem kalkulacyjnym stawki czynszu najmu lokalu mieszkalnego.”
Weźmy głęboki oddech w tym miejscu, zwłaszcza jeśli jesteśmy mieszkańcami systemu TBS gdziekolwiek w Polsce.
Bo według pana Jaworskiego i pani Prudzicz z warszawskiego TBSu mieszkańcy jednocześnie płacą kredyt i go nie płacą. Ta czwarta rzeczywistość przeradza się w absurd. Przypomnijmy składnik naliczeń w informacji dla mieszkańców - brzmi wyraźnie: „czynsz – składnik spłata kredytu”.
I przypomnijmy: TBS nie ma innych środków na spłatę kredytu – transze spłat na konto BGK pochodzą z naliczeń do czynszu każdego mieszkania.
Gdyby wszyscy mieszkańcy solidarnie zrezygnowali z opłacania tego składnika – TBS nie mógłby się wywiązać z umowy, jaką zawarł z Bankiem Gospodarstwa Krajowego i jako spółka zacząłby mieć kłopoty.
Tylko solidarne opłacanie składek kredytowych przez mieszkańców pozwala spółce spełnić zobowiązania wobec banku i uniknąć kłopotów. Ale TBS nie docenia rzetelności mieszkańców i odmawia im prawa do informacji o spłacie kredytu. Przypomina, że jest właścicielem a mieszkaniec jedynie płatnikiem „elementu kalkulacyjnego stawki czynszu najmu”.
Ten „element kalkulacyjny stawki czynszu najmu” czyli składnik czynszu – spłata kredytu – musi jednak zniknąć tuż po zakończeniu spłaty kredytu przez spółkę. I to jest prawo mieszkańca zapisane w ustawie. Niestety nikt w Polsce nie kontroluje czy spółki TBS rzeczywiście przestają naliczać podwyższony o kredyt czynsz, gdy spłacą kredyt. Mamy płacić i zaufać. Nie mamy narzędzi by to sprawdzić. To kolejny argument za powołaniem systemu nadzoru nad spółkami.
Narracja TBS Warszawa Północ, gdyby nie tyczyła realnych pieniędzy, tak istotnych w dobie kryzysu inflacji, byłaby nawet zabawna. Śmiech budzi jej absurdalność. Obrazuje ona jednak też logikę innej spółki - TBS Wrocław. 8 lipca 2022r. w siedzibie TBS Wrocław doszło do spotkania jej wiceprezesa Pawła Inglota z dwoma mieszkankami zasobu i reprezentującym je prawnikiem Marcinem Zatorskim. Rozmowa potoczyła się nie tylko wokół kryzysu stworzonego przez spółkę decyzją o horrendalnych podwyżkach, ale również na tematy dotyczące systemu TBS.
Perspektywa osób zarządzających spółkami jest tak diametralnie różna od perspektywy płatników tego systemu, czyli partycypantów i najemców, że może to szokować. Przytoczmy fragment artykułu, w którym opisywaliśmy to spotkanie:
"Pieniądze, które trafiają do spółki nie należą już do mieszkańców tylko do spółki" (TBS Wrocław)
"Nie spłaca pan rat kredytowych płacąc spłatę kredytu w czynszu" (TBS Warszawa Północ)
"System budownictwa społecznego został wymyślony dla mieszkańców, nie dla spółek" (Obywatel TBS)
Pewnym pocieszeniem i nadzieją mieszkańców wszystkich mieszkań TBS w Polsce, którzy przecież ponoszą trudy obciążeń kredytu – jest projekt nowelizacji ustawy o TBS. Jest w tej chwili na ścieżce legislacyjnej.
https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2451&fbclid=IwAR1fM1y1cqhyWP8RqSXJVy6V5NyM22euJ6VMm_7schuTiV_tgBpeCOAG16s
I ta inicjatywa zmiany w przepisach nie wyszła bynajmniej ze strony spółek. Spółki TBS zachowują się często jak tajne służby, dbając o utrzymanie w tajemnicy wszelkich ważnych dla mieszkańców danych. Brak wiedzy pozbawia praw i daje możliwość finansowego wykorzystania mieszkańców.
Gdy TBS skłamie w odpowiedzi mieszkańcom – nie ponosi konsekwencji. Gdy nie udzieli odpowiedzi – również. Gdy nalicza nienależne składniki kredytu już spłaconego – mieszkańcy nie mają żadnej szansy by się o tym dowiedzieć. Gdy zaprzestanie prawidłowego spłacania kredytu i wydłuży jego spłatę o dekady do przodu – to nie TBS ponosi tego konsekwencje – tylko mieszkańcy. Dziury systemu tworzą pole do okradania ludzi, którzy rzetelnie płacą wysokie czynsze i często wpłacili ogromne partycypacje. System jak dotąd jest tak skonstruowany, że chroni możliwą pazerność spółek a nawet ją umożliwia.
Dziękujemy Krajowej Radzie Mieszkańców TBS i Stowarzyszeniu Partycypantów i Najemców NASZ BLOK za wieloletnie usilne starania o poprawę patologicznej sytuacji. Powyższa inicjatywa zmian w przepisach jest Waszą zasługą i bardzo ważnym gestem przywrócenia jednego z należnych praw mieszkańcom. Przed nami wszystkimi kolejne walki o normalność.
