Ułatwienia dostępu

 

 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

 

 

System kontroli państwowo-społecznej - autorski pomysł Obywatel TBS

System kontroli państwowo-społecznej - autorski pomysł Obywatel TBS

W sejmie 7 lutego 2023r. wybrzmiało, że oczekujemy rozliczenia dotychczasowego systemu. I zbudowania go od nowa, na zdrowych fundamentach. Uważamy, że jedną z najważniejszych zmian powinno być wyposażenie mieszkalnictwa społecznego w „oczy i pazury” czyli w systemową kontrolę państwowo-społeczną. Jako Obywatel TBS prezentowałyśmy na posiedzeniu zespołu ds. TBS m.in. nasz autorski pomysł na system kontroli. Przedstawiamy jego zarys, zapraszając do dyskusji na ten temat. Na razie wysłałyśmy posłankom i posłom to, co tutaj przeczytacie. Bez sprawnej kontroli nic się nie zmieni.


SYSTEM KONTROLI PAŃSTWOWO-SPOŁECZNEJ

System kontroli prawidłowości działania spółek TBS można oprzeć o aktualnie działające elementy rewizji sprawozdań wzbogacone o dodatkowe działania systemowe i realizowane również przez samych mieszkańców oraz powołanie instytucji Rzecznika Praw Mieszkańców.

Proponujemy:

1. TBSy co roku sporządzają sprawozdanie finansowe do KRS i przeprowadzają jego audyt. Jednak jest on bardzo okrojony w swoim zakresie – nie wychwytuje odstępstw od stosowania zapisów ustawy ani żadnych patologii zgłaszanych przez mieszkańców. Zakres audytu należy poszerzyć o kolejne sprecyzowane kwestie, których listę należałoby opracować wspólnie z organizacjami mieszkańców, doskonale znającymi występujące patologie.

2. Szczegółowy katalog zagadnień badanych przez audyt mógłby być wprowadzony przez właściwego Ministra (MRiT) rozporządzeniem do ustawy lub zapisami samej ustawy.

3. Właściwe ministerstwo powinno zorganizować cykl szkoleń dla audytorów i listę przeszkolonych audytorów. Szkolenia powinny być sfinansowane ze środków państwowych, powinny zakończyć się również opracowaniem wytycznych w formie materiałów szkoleniowych i udostępnionych następnie na stronach MRiT. Zakres szkoleń i ich przebieg powinien być opracowany i zrealizowany również przy udziale organizacji mieszkańców. To oni najlepiej uczulą audytorów na obszary warte sprawdzenia w spółkach TBS.
4. Dodatkowo należy wprowadzić zapisy do ustawy nakazujące spółkom TBS, zarówno gminnym, jak i prywatnym – włączenie do Rad Nadzorczych/Zarządów spółek przedstawicieli mieszkańców. Postulujemy 3 osoby na maksimum dwuletnią kadencję, wybór których nastąpi z głosowań mieszkańców. Możemy posiłkować się przykładem spółdzielni mieszkaniowych wybierających swoich przedstawicieli do rad nadzorczych, by opracować standardy takich wyborów. Każdy mieszkaniec TBS powinien mieć możliwość wybierać swoich przedstawicieli do sprawowania kontroli nad spółkami. Wchodząc w system stajemy się jego fundatorami i naturalnym jest możliwość kontroli w takim przypadku. Budownictwo społeczne musi uwzględniać swojego ostatecznego beneficjenta – mieszkańca, partycypanta, najemcę i jego prawa. Inaczej jest mirażem manipulującym nazwą „społeczne”. Mieszkańcy-członkowie rad nadzorczych powinni mieć pełne prawa innych członków rad nadzorczych, tych powoływanych przez właściciela spółki. Dodatkowo do rady nadzorczej powinien obligatoryjnie /nie tylko dowolnie/ być powoływany przedstawiciel gminy (chodzi tu o spółki prywatne TBS, o ile oczywiście pozostaną one nadal w systemie budownictwa społecznego).

5. Audytor
przystępujący do kontroli powinien zbadać wszystkie kwestie wylistowane w stosownym rozporządzeniu. Przed audytem powinien spotkać się z wybranymi do rady nadzorczej mieszkańcami i dodatkowo ustalić, czy w danym TBS mieszkańcy uważają, że jest jeszcze jakiś aspekt do zbadania przez biegłego. Z takiego spotkania powinien powstać jawny raport do publikacji na stronie www danego TBSu. Również po przeprowadzonej kontroli audytor powinien przekazać swój raport z audytu nie tylko dla zarządu spółki, ale również dla przedstawicieli mieszkańców w radzie nadzorczej, dla przedstawiciela gminy oraz do wytypowanej komórki w stosownym ministerstwie /np. w MRiT/. Raport z audytu powinien być opublikowany w sposób dający możliwość zapoznać się z nim każdemu z mieszkańców.
6. W przepisach powinny być klauzule zobowiązujące biegłego rewidenta do zawiadomienia odpowiednich organów w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa przez władze spółki. O tym również powinni być zawiadamiani mieszkańcy.

7. Obecnie mieszkańcy ponoszą koszty corocznych audytów, które nie namierzają nieprawidłowości, ponieważ zakres audytu jest wąski a audytorzy mają zbyt małą wiedzę o specyfice systemu TBS i stosują ogólną wiedzę o spółkach prawa handlowego, zamiast specyficzną o ustawie TBS. Nie mają kontaktu z mieszkańcami systemu ani wiedzy o doskwierających mieszkańcom nieprawidłowościach. Stąd np. nie widzą problemu w pożyczaniu pieniędzy z czynszów mieszkańców spółkom powiązanym. Stąd nie widzą nienależnych opłat naliczanych obok czynszu czy przy wstępowaniu i występowaniu z systemu. Nie widzą sponsorowania koncertów i sportowców, ani tworzenia nadmiarowych etatów.
Nie widzą sensu i idei systemu budownictwa społecznego. Nie dostrzegą więc nieprawidłowości. Na ten moment pieniądze wypłacane im jako wynagrodzenie, a pochodzące z czynszów mieszkańców, nie tylko nie zapewniają ochrony mieszkańcom i nie zapewniają stosowania prawa, ale też są wykorzystywane jako zasłona dymna dla mieszkańców. W ten sposób spółki TBS działające wbrew zapisom ustawy i wbrew interesowi mieszkańców zapewniają sobie fałszywe alibi, że wszystko jest ok. Audyty są więc obecnie formą manipulacji i ścianą zaporową dla mieszkańców. Należy zmienić ich funkcję i sprawić by audytorzy byli dobrze przygotowani do swojej roli.
8. Postulujemy też utworzenie wydziału we właściwym ministerstwie, np. MRiT, który będzie instancją odwoławczą i monitorującą prace audytorów, ich szkolenie i poprawianie wdrażanego systemu kontroli. Do prac takiej komórki powinni być zaproszeni przedstawiciele organizacji mieszkańców.

Wydział w ministerstwie właściwym powinien również analizować system – badać ilość i jakość działań spółek, opracowywać raporty, reagować w przypadku nieprawidłowości na rzecz właściwych beneficjentów systemu – czyli mieszkańców.

9. Udrożnienie możliwości kontrolnych instytucjom właściwym, np. NIK. Należy umożliwić by prywatne TBSy również podlegały pod przepisy o informacji publicznej /na dobrą sprawę wystarczy krótki zapis w ustawie/. Nie może być tak, że „wkręcamy” w program społeczno-państwowy podmioty prywatne a one są poza kontrolą. Jeśli spółka handlowa decyduje się brać preferencje z państwa, szyld TBS, który umożliwia im zdobycie klientów – musi godzić się na zapisy o kontroli i transparentności.
Patologiczną jest sytuacja, gdy dzięki preferencyjnym kredytom, ziemi od gminy i pieniądzom obywateli spółki stają się właścicielami mieszkań bez własnego wysiłku finansowego i na dodatek są chronione przed kontrolą państwową i społeczną. To jedna z podstawowych rzeczy do zmiany.
10. W związku z naszym wieloletnim doświadczaniem złożonych nieprawidłowości postulujemy powołanie państwowego, nie gminnego, Rzecznika Praw Mieszkańców. Sądzimy, że mógłby swoimi kompetencjami objąć działania na rzecz zarówno mieszkańców TBS/SIM, jak i mieszkań komunalnych, zakładowych, itd. Taka idea przyświecała już wcześniej senatorom RP, niestety nie została doprowadzona do skutku.

Jednakże potrzeby są w tym zakresie ogromne, a demokratyczne państwo chcące realizować prawa człowieka, powinno również sferze tak podstawowej potrzeby jak potrzeba mieszkaniowa, zadbać o obywateli będących często w bardzo nierównej relacji z wynajmującymi, deweloperami, spółkami, itp.

ZMIANA SYSTEMU BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO to wprowadzenie do niego nowych elementów:

A) przede wszystkim realnej partycypacji mieszkańców w funkcjonowaniu systemu – możliwości pozyskiwania informacji, wpływania na decyzje, możliwości kontroli TBSów.
Obecnie mamy do czynienia z systemem czysto feudalnych księstw TBS, iście pańszczyźnianym, gdzie osoby które niby państwo wspiera w celu mieszkaniowym są zupełnie wyłączone z czegokolwiek poza wykładaniem pieniędzy. Nic nie wiedzą, o niczym nie decydują, niczego nie mogą przypilnować, nie mają głosu w niczym. Jakbyśmy nie byli podmiotami a przedmiotami. To nie ma nic wspólnego z tym, co obiecuje nazwa systemu: społeczne. To nie ma nic wspólnego z demokracją ani uczciwością.

Nowoczesne demokratyczne państwa zakładają udział obywateli w tym, co ich dotyczy. To jest najbardziej do zmiany w systemie – mieszkańcy muszą w nim w końcu zaistnieć jako ktoś więcej niż cichy bankomat czy chłop pańszczyźniany. Należy upodmiotowić mieszkańców TBS. System powinien w końcu stać się MIESZKAŃCO-CENTRYCZNY.

B) należy zbudować system kontroli społeczno-państwowej – jak wyżej opisano

C) należy prowadzić badania i analizy, konferencje, szkolenia – z udziałem strony społecznej i naukowców.

Fenomenem jest, że w systemie TBS/SIM są:

  • tak ogromne przepływy finansowe,
  • przekazywanie gruntów,
  • preferencje państwa 
  • stałe dopływy z kieszeni obywateli
a NIKT tego nie bada i nie analizuje, poza wycinkowym badaniem BGK w sprawie kredytów, czy im się spłacają czy nie. To jest zgroza! To jest idealna pożywka dla patologii wszelkiego rodzaju.

To, że tego nikt nie pilnuje, nie ogląda, nie bada – samo w sobie wskazuje na patologię. To musi być zmienione. I oczywiście z udziałem mieszkańców.

 

Kup kawę dla ObywatelTBS

Lubisz naszą działaność? Cenisz bieżące informacje na social mediach i stronie #ObywatelTBS?
Chciałbyśmy napić się kawki z każdym z Was razem i osobno. Porozmawiać o problemach i rozwiać wątpliwości. Wiemy jednak, że to niemożliwe.
Jeśli jednak lubicie to, co robimy to zawsze możecie zostawić nam kawkę tutaj ☕

 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

 

 

kontakt@obywateltbs.pl
Obywatel TBS to platforma od mieszkańców dla mieszkańców Towarzystwa Budownictwa Społecznego we Wrocławiu. U nas dowiesz się wszystkiego, co mieszkaniec wiedzieć powinien.
KRS   0001088706
NIP   8943230752
REGON   527952445