„To, co słyszeliśmy to poraża, przeraża i jeży włosy na głowie.” „Państwo nie mają praw jako obywatele, ale i jako mieszkańcy. Elementarnych praw!” – komentowali radni miejscy 27 kwietnia 2023r. na Nadzwyczajnej Sesji Rady Miasta Kraśnik. Mieszkanki TBSu z Kraśnika poruszyły wszystkich obecnych. Debata na temat TBS była wyjątkowa. Nikt dotąd nie dał wyrazu takiemu współczuciu oraz solidarności wobec mieszkańców TBSów, jak obecni tam radni. 20tu radnych Kraśnika jednogłośnie poparło uchwałę wzywającą do zmiany ustawy o TBS i poprawy sytuacji mieszkańców. 12 maja 2023r. posłanka Marta Wcisło zorganizowała konferencję nt. patologii systemu TBS i złożyła interpelację poselską. Ruch Mieszkańców TBS zyskuje kolejnych sojuszników.
Z uchwały Rady Miasta Kraśnik:
„Rada Miasta Kraśnik uważa za konieczne oraz zasadne podjęcie stanowiska do Premiera, parlamentarzystów oraz Ministra Rozwoju i Technologii Waldemara Budy w sprawie zmiany ustawy dotyczącej funkcjonowania Towarzystw Budownictwa Społecznego w całej Polsce”
„W naszej ocenie tylko nagłośnienie sprawy i presja społeczna mogą wymóc na władzy ustawodawczej zmianę niekorzystnych regulacji prawnych dotyczących bardzo dużej grupy mieszkańców z wielu miast Polski. Z danych GUS wynika, że w 2020 r. w całej Polsce istniało ponad 106 700 mieszkań wybudowanych przez Towarzystwa Budownictwa Społecznego.”
„Niestety obecne przepisy nie dają mieszkańcom żadnej kontroli nad działalnością TBS a tym samym rodzi to brak kontroli do uczciwego i wiarygodnego zarządzania. Ustawa nie przewiduje żadnych sankcji dla nieprawidłowego procederu mieszkaniowego.”
„Szczególnie krzywdzącym jest fakt, iż osoby, które z powodu swoich niewysokich dochodów miały mieszkać w tych mieszkaniach na preferencyjnych warunkach a obecnie płacą w większości TBSów czynsze znacznie większe niż mieszkańcy spółdzielni czy wspólnot.”
„Porównywanie najmu w TBSach do najmu komercyjnego jest nieprawidłowe i sprzeczne z ideą stworzenia i funkcjonowania TBSów, ponieważ najem prywatny to nic innego jak zysk dla osiągnięcia korzyści finansowych przez wynajmującego a TBS z racji założeń nie może osiągać zysku z najmu, wszelkie zyski powinien przeznaczyć na spłatę kredytów czy remonty.”
„Jako Radni Miasta Kraśnik popieramy dążenia mieszkańców TBS w całej Polsce a szczególnie uwzględniając przy tym mieszkańców TBS „Nasz DOM” w Kraśniku (…) do:
1. Niższego pułapu czynszu maksymalnego zapisanego w ustawie
2. Wykupu mieszkań nie w cenach rynkowych a na warunkach pozwalających uwzględnić spłacane raty kredytu w czynszu oraz zwaloryzowane partycypacje i kaucje
3. Wypracowania transparentności zarządzania mieszkalnictwem społecznym w TBS
4. Obniżenia czynszu po spłacie kredytu
5. Swobody zbywania partycypacji
6. Społecznej kontroli spółek TBS
7. Posiadania reprezentanta miasta Kraśnik i mieszkańców TBS w Radach Nadzorczych spółek TBS”.
Zwróćmy uwagę jak bardzo radni pochylili się nad ideą TBSów, jak właściwie lokują miejsce TBSów w szerszym systemie mieszkalnictwa, nie zgadzając się na nagminne i niewłaściwe sprowadzanie go do porównań z rynkiem najmu prywatnego.
Zauważmy, jak bardzo postulaty Rady Miasta Kraśnik są tożsame z postulatami petycji autorstwa adwokata Grzegorza Prigana, podpisywanej przez mieszkańców całej Polski.
Mieszkanka TBS z Kraśnika na sesji mówiła m.in.:
„Dziś ten system jest przychylny tylko zarządom spółek TBS. Byliśmy entuzjastyczni i jak się okazało bardzo naiwni. Uwierzyliśmy w to, co nam oferuje nasze państwo i miasto. Tak nam mówiono, że po spłacie kredytu te mieszkania przejdą na naszą własność. Te zapewnienia i hasło „społecznego” w nazwie spółki uśpiło czujność nas wszystkich. Obecnie prawo stanowi, że właścicielami tych mieszkań są spółki, które nie wpłaciły ani złotówki na te mieszkania. Mimo tego, że my mieszkańcy opłacamy ten system w 100 % i spłacamy kredyty – nie jesteśmy udziałowcami w tych spółkach. Spłacamy kredyty rzetelnie, ale nie mamy kontroli nad tym, co dalej się z nimi dzieje. Argumenty na nasze oczekiwania do TBSu są takie, że na nasze miejsce jest wielu chętnych. Nie mamy prawa głosu, prawa upominania się o remonty ani prawa by wykupić mieszkania przy uwzględnieniu spłaconych kredytów."
Radni Kraśnika w reakcji na wystąpienie mieszkanek:
„Państwo nie mają praw jako obywatele, ale i jako mieszkańcy. Elementarnych praw!”
„To, co słyszeliśmy to poraża, przeraża i jeży włosy na głowie. Powiedziano tak wiele a jednocześnie brak słów. Jakie stanowisko przyjąć, by wywołało efekt sprawczy?”
„Jesteśmy wszyscy jednomyślni, bardzo państwu współczujemy. Ile tylko będziemy mogli to pomożemy na pewno.”
„Chcemy również podpisać petycję.”
Poniżej pełny tekst uchwały Rady Miasta Kraśnik w sprawie zmiany ustawy o TBS:
12 maja 20223r. posłanka Marta Wcisło zorganizowała konferencję prasową w sprawie TBS, na którą zaprosiła radnego Kraśnika Krzysztofa Ślusarza oraz społeczniczkę – mieszkankę TBS w Lublinie Alinę Pastuszak. Oto zapis konferencji:
Posłanka Marta Wcisło wystosowała interpelację do ministra Waldemara Budy, wskazując w niej na problemy, głównie prywatnych TBSów, z transparentnością, zyskami spółek nieprzeznaczanymi na cele statutowe, problemy z przenoszeniem praw do partycypacji, z polityką ostrej komercjalizacji, z wysokimi wynagrodzeniami zarządów.
„Wydaje się, że obecnie jedynym sposobem rozwiązania tych problemów jest uchwalenie dużej nowelizacji ustawy, uwzględniającej przynajmniej niektóre postulaty mieszkańców i nadającej TBS/SIM jasno określone ramy funkcjonowania.”
Jednocześnie posłanka zadaje pytania Ministrowi Budzie:
1. Czy do Pana – jako Ministra Rozwoju i Technologii – docierają informacje na temat opisanych powyżej problemów w działalności TBS/SIM, w tym w szczególności braku transparentności w ich funkcjonowaniu?
2. Czy Pana zdaniem obecne zasady funkcjonowania TBS/SIM odpowiadają potrzebom obywateli, którzy chcieliby z tej formy dostępu do nieruchomości?
3. Czy Ministerstwo Rozwoju i Technologii prowadzi prace nad nowelizacją ustawy o TBS/SIM bądź opracowuje nowy akt prawny, nadający TBS/SIM odpowiadające potrzebom ramy funkcjonowania?
Poniżej pełna treść interpelacji poselskiej w tej sprawie:
Problemy i postulaty mieszkańców zostały zauważone przez kolejny samorząd, trzeci już, który po Krakowie i Tarnobrzegu podjął uchwałę wzywającą do zmiany ustawy. Jednocześnie problemy zauważają posłowie, m.in. poseł Paweł Lisiecki, organizator spotkania w sprawie TBS na Zespole Sejmowym ds. Przeciwdziałania Przestępstwom Gospodarczym i Lichwie, obecna tam posłanka Elżbieta Duda i wyżej wzmiankowana posłanka Marta Wcisło.
